De oneindige levensloop van 100% recyclebaar EPS

EPS wordt toegepast in verschillende sectoren, zoals de bouw, de gezondheidszorg en de land- en tuinbouw. Misschien ken je het ook wel als piepschuim, airpop of tempex. Het is een duurzaam materiaal dat oneindig meegaat en niet veroudert. EPS-producten zijn er in alle soorten en maten en hebben unieke kwaliteiten. Alle EPS-toepassingen kunnen na gebruik weer een tweede leven krijgen. Daarom stimuleren de EPS-producenten dat zoveel mogelijk EPS wordt gerecycled. Het liefst zo hoogwaardig mogelijk en met de meeste milieuwinst. Om dat te realiseren zijn er meerdere recyclingprocessen. In Nederland wordt de recycling van EPS gefaciliteerd door een omvangrijk netwerk van inzamelbedrijven, sorteerders en recyclers. In dit artikel nemen we je mee in de voordelen die EPS biedt en de uitgebreide mogelijkheden voor recycling. 

Wat is EPS en waarvoor wordt het gebruikt?

EPS is een afkorting voor geëxpandeerd polystyreen. Het heeft de bijzondere eigenschap dat het voor 98% uit lucht en voor 2% uit polystyreen bestaat. Het polystyreen verpakt als het ware de lucht. Door de enorme hoeveelheid lucht is EPS de beste isolator die je in huis kunt halen. Het wordt dan ook vaak gebruikt als isolatiemateriaal in bijvoorbeeld vloeren, wanden en daken. Omdat EPS maar uit één materiaal bestaat en niet veroudert, is het bij uitstek geschikt om te recyclen. Daardoor gaat het oneindig mee.

EPS is 100% recyclebaar

Al het EPS dat eerder gebruikt is, kan weer een nieuwe bestemming krijgen. Dat maakt EPS 100% recyclebaar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan EPS dat een kwetsbaar product, zoals een televisie, heeft beschermd. Of EPS-isolatiemateriaal dat vrijkomt bij de sloop van een gebouw. Er zijn verschillende technieken om EPS te recyclen.

Om te helpen bij het kiezen van de juiste vorm van recycling, heeft Stybenex, de Nederlandse branchevereniging van fabrikanten van EPS producten, de EPS Recycling Beslisboom ontwikkeld. 

Hergebruiken

Bij het hergebruik wordt schoon en bruikbaar EPS één-op-één opnieuw ingezet. Deze methode is het minst milieubelastend en heeft weinig bewerkingen nodig.

Mechanische recycling

Mechanisch recyclen houdt in dat het EPS vermalen wordt tot kleine fracties. Deze fracties kunnen vervolgens aan de productie van nieuwe EPS-materialen worden toegevoegd. En soms worden deze fracties zelfs direct ingezet als eindproduct, bijvoorbeeld voor het isoleren van kruipruimten of spouwmuren. Mechanische recycling heeft, net als hergebruik, relatief weinig impact op het milieu.

EPS compacteren en smelten

Het compacteren en smelten van EPS is ook een milieuvriendelijke manier van recyclen. Het compacteren, oftewel samenpersen, van EPS is logistiek interessant. Dit komt omdat EPS voor 98% uit lucht bestaat. Je transporteert dan dus geen lucht. Door het smelten ontstaan pallets van zuiver polystyreen. Dit kan weer opnieuw worden gebruikt.

Gelukkig wordt EPS nu al in de meeste gevallen hoogwaardig gerecycled. Uit onderzoek van Giraf Results (2018) blijkt namelijk dat ongeveer 65% van het EPS dat vrijkomt op de bouwplaats wordt gerecycled door het te hergebruiken, te vermalen of te compacteren en smelten.

Fysische recycling

De meeste EPS-toepassingen zijn probleemloos te recyclen. Bijvoorbeeld EPS-restanten van de bouwplaats, EPS-verpakkingen en EPS-producten voor de tuinbouw. Maar EPS-producten die vóór augustus 2015 zijn toegepast in de bouw, bevatten de brandvertrager HBCD. Dit is een brandvertrager die de EU wil weren uit het milieu en dus ook niet in de kringloop van EPS mag terugkomen. En hier komt fysische recycling om de hoek kijken. Een methode om EPS te scheiden van HBCD.

EPS uit sloop- en renovatieprojecten kan vanaf het voorjaar 2021 worden aangeboden voor fysische recycling bij de fabriek van PS Loop in Terneuzen. De grondstof van het EPS wordt op deze manier behouden en het broom uit HBCD wordt teruggewonnen. Deze hoogwaardige vorm van recycling heeft de voorkeur boven verbranding met energieterugwinning en is alleen nodig bij EPS dat vóór augustus 2015 is toegepast in bouwwerken. EPS dat daarna op de markt is gebracht, kan op de normale manier gerecycled worden.

Chemische recycling

Een andere vorm van recycling is het EPS chemisch bewerken, zodat het is terug te brengen naar de grondstoffen. Stromen die mechanisch lastig te recyclen zijn, kunnen via de chemische weg omgezet worden in grondstoffen voor de chemie. Het voordeel hiervan is dat de verbranding van kunststofafval en de conventionele productie van deze chemische grondstoffen wordt voorkomen.

Chemische recycling is een relatief nieuwe verwerkingstechniek voor kunststofafval. Hierdoor is er minder over bekend dan over de andere technieken. Er wordt daarom nog uitgebreid onderzoek naar gedaan.

Thermische recycling

Bij thermische recycling wordt het EPS verbrand. De warmte die hierbij vrijkomt wordt omgezet in energie en vervolgens in elektriciteit. De giftigheid van de rookgassen bij verbranding van EPS blijkt beduidend minder te zijn dan die van natuurlijke materialen zoals hout en wol.

Geschikte kwaliteit voor recycling

Om EPS zo hoogwaardig mogelijk te recyclen, is het belangrijk dat het schoon (vrij van zand) en droog is. Dan komt het in aanmerking voor de meest milieuvriendelijke manieren van recycling, zoals hergebruik en mechanische recycling. Eventueel wordt het EPS eerst nog gereinigd. EPS moet niet vermengd zijn met andere soorten plastic. EPS  uit sloopafval dient altijd gecontroleerd worden op aanwezigheid van HBCD.

Er staat een heel netwerk aan inzamelbedrijven, sorteerders en recyclers klaar om EPS te recyclen. Als je EPS-restmateriaal hebt, is het daarom handig om contact op te nemen met de recyclers. Samen wordt dan bepaald op welke manier het EPS gerecycled kan worden. Het EPS wordt vervolgens opgehaald of het kan bij de recyclers afgegeven worden.

Het is voor bedrijven en huishoudens een kleine moeite om EPS te laten recyclen. Zo dragen we gezamenlijk bij  aan een duurzame inzetbaarheid van EPS en zo min mogelijk impact op het milieu. Een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor 100% recycling van EPS!

Download ook de EPS Recycling Beslisboom ontwikkeld door Stybenex. 

Praat mee over duurzaam bouwen en recycling op LinkedIn of schrijf onderaan deze pagina in voor de nieuwsbrief. Volg Stybenex via Twitter of LinkedIn om op de hoogte te blijven van al het nieuws over EPS.